તમે ‘ગેરંટી’ અને ‘વોરંટી’ શબ્દો તો સાંભળ્યા જ હશે, શું તમે જાણો છો કે તેમની વચ્ચે શું તફાવત છે. જાણો અહીં.
ઘણીવાર જ્યારે પણ આપણે કોઈ પણ દુકાનમાં ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુ ખરીદવા જઈએ છીએ ત્યારે દુકાનદાર તેની પ્રોડક્ટની ‘ગેરંટી’ અને ‘વોરંટી’ આપે છે. આ દરમિયાન કેટલાક દુકાનદારો એવું પણ કહે છે કે માણસો થાકી જશે, પરંતુ અમારી પ્રોડક્ટ વર્ષો સુધી ચાલુ રહેશે. આવી વાત સાંભળીને ગ્રાહકની આંખો ચમકી જાય છે અને તે ઉત્સાહથી પ્રોડક્ટ ખરીદે છે. પછી શું? ઓહ એ જ ‘ધકના ત્રણ પાટ’. મતલબ કે થોડા દિવસો સુધી ઉપયોગ કર્યા પછી, ઉત્પાદન ખામીયુક્ત છે અને ગ્રાહકની પરેડ ચાલુ થઈ જાય છે.
10 દિવસની અંદર પ્રોડક્ટ ડિફેક્ટિવ થઈ ગયા પછી ગ્રાહક જ્યારે દુકાનદાર પાસે પહોંચે, તો આ દરમિયાન દુકાનદારનું બહાનું સાંભળીને મન ખરાબ થઈ ગયું હોય એવું પૂછશો નહીં. ભાઈ, તમે 5 કલાક સતત કુલર ચલાવ્યું? અરે ભાઈ, આવું ન કરવું જોઈતું હતું, થોડો આરામ આપવો જોઈતો હતો.
મનુષ્ય પણ આરામ લે છે. તમે કુલર કેટલા વોટનું ‘પ્લગ’ ચલાવ્યું? અરે ભાઈ, ‘ફોર પ્લગ’ પર ન મૂકવો જોઈતો હતો. શું તમે કુલરમાં પાણી ભર્યું? અરે ભાઈ આવું ના કરો, કુલર બગડી જાય છે. બ્લાહ…બ્લાહ…બ્લાહ…જેનું મન આ બધું સાંભળીને બગડે નહીં!
આ બધું એવા લોકો સાથે થાય છે જેઓ નાની દુકાનોમાંથી ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓ ખરીદે છે, જ્યાં ગ્રાહકને મોં-થી-મોં ગેરંટી આપવામાં આવે છે. આજે પણ ઘણી દુકાનો એવી છે કે જ્યાં દુકાનદાર દ્વારા ગ્રાહકોને રૂબરૂ ગેરંટી આપવામાં આવે છે. પરંતુ આજના યુગમાં દરેક નાનીથી મોટી બ્રાન્ડ તેમના ઉત્પાદનોની ‘વોરંટી અને ગેરંટી’ આપે છે. ‘ગેરંટી’ અને ‘વોરંટી’ હેઠળ ઘણા પ્રકારના ‘ટર્મ એન્ડ કન્ડિશન’ પણ છે. ગ્રાહકો કંપનીઓની આ ‘ગેરંટી અને વોરંટી’ બાબતને સમજી શકતા નથી.
મોટાભાગના લોકો ગેરંટી અને વોરંટી વચ્ચેના તફાવત વિશે જાણતા નથી. કેટલાક લોકો તેમને સમાનાર્થી તરીકે જાણે છે. પરંતુ આ સાચું નથી. આ બે શબ્દો એકબીજાથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. પરંતુ આ બંને વચ્ચે એક વાત સામાન્ય છે કે ગેરંટી/વોરંટીનો લાભ લેવા માટે ગ્રાહક પાસે નક્કર બિલ અથવા ગેરંટી/વોરંટી કાર્ડ હોવું જરૂરી છે. આ પછી પણ જો કોઈ દુકાનદાર સામાન બદલવા કે રિપેર કરવાનો ઇનકાર કરે તો ગ્રાહક ગ્રાહક અદાલતનો સંપર્ક કરી શકે છે. તેથી જ આજે અમે તમને સમજાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે ‘ગેરંટી’ અને ‘વોરંટી’ વચ્ચે શું તફાવત છે.
વોરંટી શું છે?
વોરંટી એ વિક્રેતા દ્વારા ગ્રાહકને આપવામાં આવતું એક વિશેષ ડિસ્કાઉન્ટ છે, જેમાં ઉત્પાદનમાં ખામીના કિસ્સામાં, દુકાનદાર/કંપની તે ઉત્પાદનને રિપેર કરાવે છે. આને વોરંટી કહેવામાં આવે છે. જો કે એપલ સહિતની કેટલીક મોટી કંપનીઓ પ્રોડક્ટ રિપ્લેસમેન્ટની સુવિધા પણ આપે છે.
વોરંટીની શરતો
1- પ્રોડક્ટ ખરીદ્યા પછી, ગ્રાહક પાસે ખરીદેલી વસ્તુનું ‘પર્મા બિલ’ અથવા ‘વોરંટી કાર્ડ’ હોવું જોઈએ.
2- કોઈપણ ઉત્પાદનની વોરંટી ચોક્કસ સમય માટે જ હોય છે. મોટાભાગના ઉત્પાદનોના કિસ્સામાં, આ સમયગાળો 6 મહિના અથવા 1 વર્ષ છે.
3- વોરંટી ચોક્કસ સમયમર્યાદા માટે છે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે થોડી વધુ ચૂકવણી કરીને તેને આગળ વધારી શકો છો.
4- વોરંટી સમયગાળો પૂરો થઈ ગયા પછી ઉત્પાદનને રિપેર કરવા માટે દુકાનદાર જવાબદાર નથી. આ માટે તમારે અલગથી પૈસા ખર્ચવા પડશે.
ગેરંટી શું છે?
જો કોઈ ઉત્પાદન ગેરંટી અવધિ (સામાન્ય રીતે 1 વર્ષ) દરમિયાન ખામીયુક્ત થઈ જાય અને ઉત્પાદન પર 1 વર્ષની ગેરંટી લખેલી હોય, તો દુકાનદાર ગ્રાહકને નવી પ્રોડક્ટ આપવા માટે બંધાયેલો છે. મતલબ કે ખરાબ ઉત્પાદનના બદલામાં નવી પ્રોડક્ટ આપવાને ‘ગેરંટી’ કહેવાય છે.
ગેરંટીની શરતો
1- ગેરંટી મેળવવા માટે, ગ્રાહક પાસે ખરીદેલ ઉત્પાદનનું ‘પાક્કું બિલ’ અથવા ‘ગેરંટી કાર્ડ’ હોવું જોઈએ.
2- ગેરંટી અવધિની સમાપ્તિ પહેલાં, ખામીયુક્ત ઉત્પાદન દુકાનદારને પરત કરવામાં આવશે અને તેના બદલે નવું ઉત્પાદન ઉપલબ્ધ થશે.
3- ગેરંટી અવધિ દરમિયાન, ઉત્પાદનમાં કેટલી પણ વખત ખામી હોય, ગ્રાહકને દર વખતે નવું ઉત્પાદન મળશે.
4- તમે ઉત્પાદન ખરીદતી વખતે અથવા પછીથી પૈસા ચૂકવીને ગેરંટી અવધિ વધારી શકતા નથી.
ગેરંટી અને વોરંટ વચ્ચે શું તફાવત છે
1- ‘વોરંટી’ લગભગ દરેક પ્રોડક્ટ પર ઉપલબ્ધ છે, જ્યારે ‘ગેરંટી’ માત્ર પસંદગીના ઉત્પાદનો પર જ ઉપલબ્ધ છે.
2- ‘વોરંટી’ ઉત્પાદનોનો અવકાશ ‘ગેરંટી’ ઉત્પાદનો કરતાં મોટો છે. ‘વોરંટી’માં આપવામાં આવેલ સમય લાંબો છે, જ્યારે ‘ગેરંટી’ ઓછા સમયગાળા માટે આપવામાં આવે છે.
3- લોકો ‘વોરંટી’ પ્રોડક્ટ કરતાં ‘ગેરંટી’ પ્રોડક્ટ ખરીદવા વધુ ઉત્સુક છે.
નોંધ- ગ્રાહકને આપવામાં આવેલી ગેરંટી અને વોરંટી તેના ઉત્પાદન પ્રત્યે કંપનીની જવાબદારી છે. જો કોઈ પ્રોડક્ટ લોકોની અપેક્ષાઓ પર ખરી ન ઉતરતી હોય અને તેની સાથે ગેરંટી અને વોરંટી જેવી કોઈ સુવિધા ન હોય તો લોકોએ આ પ્રકારની પ્રોડક્ટ ખરીદવાથી દૂર રહેવું જોઈએ.